Ένας φούρνος από τα παλιά, που ζεσταίνει τις μνήμες - Του Παναγιώτη Λαλούση

Ένας φούρνος από τα παλιά, που ζεσταίνει τις μνήμες.

Ο μικρός αυτός υπαίθριος φούρνος κατασκευάσθηκε το έτος 1964 και βρίσκεται στο περιβόλι ιδιοκτησίας Ανδρέα Μακρή του Αλεξάνδρου, εννιακόσια μέτρα νότια της Απιδιάς στην θέση Λούτσι, στους πρόποδες του λόφου της Παλιοχώρας. Τον έχτισε η Φωτεινή Ζώταλη, σύζυγος Αντωνίου και την εξωτερική διαμόρφωση του επιχρίσματος την έκανε ο Παναγιώτης Λάμπρος του Ιωάννη. Μια κατασκευή πάνω στο χώμα και καθόλου εύκολη από στατικής πλευράς για να σταθεί η καμάρα, (θόλος). Ένα καρφί στερεωμένο στο κέντρο που θα χτιζόταν ο φούρνος κι ένα σχοινί που περιστρεφόταν προς κάθε κατεύθυνση. Αυτός ήταν ο διαβήτης, η μέθοδος που μετρούσε κάθε ένα κεραμίδι για να έχουν όλα την ίδια απόσταση από το κέντρο. Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του ήταν όλα εγχώρια, άμμος, κοκκινόχωμα, άχυρα, ασβέστης, πέτρες, θραύσματα κεραμιδιών και φυσικά αρκετό μεράκι. Η προμήθεια του νερού άλλωστε είχε εξασφαλιστεί, καθώς σε μικρή απόσταση υπήρχε πηγή. Εκείνη την εποχή η κατασκευή του ξυλόφουρνου ήταν απαραίτητη, καθώς οι συνθήκες εργασίας και η έλλειψη μεταφορικών μέσων, ανάγκασε πολλές οικογένειες να διαμένουν στα κτήματα και στα χειμαδιά.
Όπως σε όλους τους παραδοσιακούς φούρνους, έτσι και σε αυτόν, μετά το πρώτο ξέκαμα την σκυτάλη έπαιρνε η παραγωγική διαδικασία. Μια σκάφη με ντόπιο αλεύρι από τον μύλο, ζύμωμα απ΄ τα δυνατά χέρια της αγρότισσας και άναμμα του φούρνου με λιόκλαδα για να ψηθεί το ψωμί που κράταγε μια βδομάδα. Κάποιες φορές, κυρίως τις γιορτές της χριστιανοσύνης, εκμεταλλευόμενοι την θερμοκρασία που είχε αναπτύξει ο φούρνος μετά το ψήσιμο του ψωμιού, ακολουθούσε το κρέας, μέσα στο γανωμένο χαλκωματένιο ταψί. Αυτό το ψωμί μαζί με λίγο τυρί, με ένα κρεμμύδι, μια χούφτα ελιές και λίγο κρασί, ήταν το τυπικό προσφάι που συνόδευε αγρότες και κτηνοτρόφους από το πρωί μέχρι το σούρουπο. Ωστόσο εδώ και πολλά χρόνια ο φούρνος έπαψε να λειτουργεί, γιατί αυτοί που τον φρόντιζαν δεν βρίσκονται πλέον κοντά του. Εκείνος όμως παραμένει αγέρωχος, αγναντεύοντας από την πλαγιά τον δρόμο του πίσω κάμπου, σαν να περιμένει κάποιον να 'ρθεί. Πόσες φορές άραγε να τον είχαν ανάψει και τι ιστορίες θα μπορούσε να διηγηθεί για αυτά που είδε και άκουσε.
Αν τύχει να δείτε στο διάβα σας κάποιον παλιό υπαίθριο φούρνο, σταθείτε μπροστά του και φωτογραφίστε τον, τιμήστε τον κατά αυτό τον τρόπο για όσα πρόσφερε κάποτε στην αγροτική οικογένεια. Μια δύσκολη εποχή γεμάτη όμως νοσταλγία, για όλους αυτούς που είχαν την τύχη να την ζήσουν.
«το χθες υπήρξε στην πηγή, εκεί σε θυμάμαι να ξεδιψάς, η μυρωδιά του ζεστού ψωμιού απλωνόταν παντού, σήμερα όμως μου θύμισες παρελθόν, έτσι όμως το παρελθόν γίνεται ιστορία και το μυαλό μας πηγαινοέρχεται σε εκείνα τα χρόνια»

Παναγιώτης Σπ. Λαλούσης.