Ο ΕλληνοΑυστραλός Εκδότης Θεόδωρος Σκάλκος από τη Σκάλα Λακωνίας όπως τον γνώρισε ο καθηγητής Τάσος Τάμης
Έφυγε από τη ζωή 19 Φεβρουαρίου 2019, ο Θεόδωρος Σκάλκος, με καταγωγή από τη Σκάλα Λακωνίας, ένας από τους πλέον αμφιλεγόμενους εκδότες ελληνόγλωσσων και ξενόγλωσσων εφημερίδων, μία από τις πλέον ιδιοσυγκρτικές και ασύμβατες προσωπικότητες της Ελληνισκής Διασποράς. Ένας ορμέμφυτος και εξωστρεφής χαρακτήρας, του οποίου η δράση, οι πρωτοβουλίες, οι δεξιότητες και αδυναμίες σημάδεψαν τη ζωή, την ωρίμανση και την εξέλιξη του μεταπολεμικού Ελληνισμού στην Αυστραλία. Άνθρωπος των αντιθέσεων, των συγκρούσεων, της έντασης, αλλά και άνθρωπος της πτώσης, του καταλαγιάσματος, και της συναίνεσης. Μια οραματική μορφή ανθρώπου που έζησε την ορφάνια και την αδικία, τις χαμένες ευκαιρίες για γράμματα, την προσφυγιά και την αχαριστία. Ένας δύσκολος άνθρωπος που γνώρισε την αναγνώριση και τον ψόγο, την απογείωση αλλά και την ταπείνωση. Μέσα του πάλευαν τα αισθήματα και οι εμπειρίες μιας ζωής που δεν μπορούσε και δεν ήθελε να δαμάσει, πρωτόγονονος αλλά και αυθεντικός, γεμάτος από επιθυμίες και ορμές που δεν μπορούσε συχνά να τιθασεύσει.
Τον τελευταίο μισό αιώνα και πλέον, κτήτορας και λειτουργός του Ελληνικού Κήρυκα, της Νέας Πατρίδας και άλλων πενήντα περίπου εντύπων ήταν ο Θεόδωρος Σκάλκος, ένας παθιασμένος Λάκωνας, μετανάστης κι αυτός, εξόριστος μιας πατρίδας που πονούσε και έδιωχνε τα παιδιά της. Χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις στη δημοσιογραφία, χωρίς την πεπαιδευμένη μόρφωση που είχαν σχεδόν όλοι οι άλλοι κτήτορες και εκδότες που καταπιάστηκαν με εφημερίδες τόσο μέσα στην Ελλάδα όσο και στη Διασπορά. Άτομο προικισμένο με ιδιαίτερα χαρίσματα, αλλά και ελαττώματα, άνδρας καινοτόμος, χαρισματικός στη σύλληψη μιας ιδέας, και δεινότατος στην εφαρμογή της. Πρόσωπο δύνη, φουρτούνα που δεν ξεθυμαίνει, κύμα που δεν κοπάζει, ηφαίστειο που δεν σβήνει. Τα χρόνια που τον πολιόρκησαν, σχεδόν όσα και αυτά του Κήρυκα, δεν μπόρεσαν να τον λυγίσουν, να του κλωνίσουν την αυτοπεποίθηση, το κουράγιο του.
Στό σύντομο αυτό σημείωμά, δεν έχω ως στόχο να αναφερθώ και να περιγράψω τον χαρακτήρα του άνδρα, να εξυμνήσω τις χάρες τους, τα υπερασπιστώ τα ατοπήματα και τις αστοχίες του. Δεν θα ήθελα να προτείνω τον Θεόδωρο Σκάλκο ως αγιογράφος του, ως συναξαριστής. Ήθελα απλά να τονίσω τη μεγάλη προσφορά του στο χώρο της ενημέρωσης και της ύπαρξης της δημοσιογραφίας, να τονίσω τις ευκαιρίες που δημιούργησε ώστε δεκάδες οικογένειες να έχουν μισθό, να εργοδοτούνται στις εφημερίδες, που ο ιδιος του είτε παρέλαβε, είτε ίδρυσε. Ήθελα να αναφερθώ στις δεκάδες των γονέων αυτών που εργάσθηκαν στις εφημερίδες του Σκάλκου και μπόρεσαν να μορφώσουν τα παιδιά τους, να μάθουν γράμματα και να προοδεύσουν. Ο Θεόδωρος Σκάλκος προσέφερε σε όλους όσοι εργάσθηκαν και συνεργάστηκαν μαζί του την ευκαιρία να εργασθούν, να προσφέρουν και να γίνουν κοινωνοί της Ομογένειας, που ύστερα από τα δύσκολα χρόνια της επιβίωσης, μπόρεσαν να ωριμάσουν και να προοδεύσουν. Σε δεκάδες δημοσιογράφους έδωσε ο Θ. Σκάλκος την ευκαιρία να επιβιώσουν, να αναδείξουν το ταλέντο τους, κάποιοι να φθάσουν ψηλά, άλλοι ψηλότερα. Θυμάμαι όταν τον πρωτογνώρισα πριν από σαράντα τόσα χρόνια και μου έδωσε την ευκαιρία να γράφω στην Νέα Πατρίδα και στον Πανελλήνιο Κήρυκα. Μου έδωσε και την ευκαιρία να συνεχίσω απόσκοπτα τις σπουδές μου στο πανεπιστήμιο, να κτίσω την οικογένειά μου. Με πλήρωνε, θυμάμαι, πλήρη μισθό, πεπεισμένος ότι η δουλειά έβγαινε, χωρίς να μου επιβάλλει συγκεκριμένο ωράριο πρόγραμμα. Του είπα και τότε και μετά, ότι του χρωστάω πολλά, το ομολογώ και τώρα περισσότερο αβίαστα.
Υποστήριξα όμως ότι ο Θ. Σκάλκος ήταν ίσως ο πλέον καινοτόμος, ο πλέον εφευρετικός εκδότης συγκροτήματος εφημερίδων όχι μόνον στην Αυστραλία, αλλά ίσως και σε ολόκληρη της ελληνική Διασπορά, από όσα γνωρίζω και πρέπει να εξηγηθώ. Να τονίσω ότι ο Σκάλκος υπήρξε πάντα ο πρωτοπόρος στον χώρο της καινοτομίας του ελληνόγλωσσου και ξενόγλωσσου τύπου στη διάρκεια του περασμένου αιώνα. Καθιέρωσε την οφσετ τυπογραφία στον ελληνόγλωσσο τύπο, πρώτος εισήγαγε τις μηχανές που εκτύπωναν κατά χιλιάδες τα φύλλα των εφημερίδων, εφάρμοσε πρώτος το φαξίμιλι ως μέσον άμεσης ενημέρωσης, εδραίωσε τεράστιες αποθήκες χάρτου στο Σύδνεϋ και στη Μελβούρνη, προσφέροντας άσυλο και σωτηρία σε δύσκολες ημέρες ακόμη και στον πλανητάρχη των μέσων ευρείας ενημέρωσης τον Ρούμπερτ Μέρντοχ, εκτύπωσε μόνος αυτός το ενενήντα τοις εκατό των εντύπων που κυκλοφόρησαν από τις εθνικές μειονότητες στην Αυστραλία. Θα μπορούσα στα όντως μεγάλα αυτά επιτεύγματα, που πολλά από αυτά πραγματοποιήθηκαν στη δεκαετία του Εβδομήντα και στη χρυσή δεκαετία της Ομογένειας, τη δεκαετία του Ογδόντα, να προσθέσω και άλλα. Για παράδειγμα το άλμα του να καταξιώσει τον Κήρυκα ως τη μοναδική ημερήσια εθνοτική εφημερίδα της Αυστραλίας, να εκδώσει το μακροβιότερο ελληνόγλωσσο περιοδικό στην ελληνική διασπορά, το Ελληνίς, να περάσει με πρωτοφανή, για την εποχή του, εφευρετικότητα στη σύζευξη του τύπου με το ραδιόφωνο, να εκτυπώνει μια εφημερίδα στο Σύδνεϋ αλλά να κυκλοφορεί την ίδια ώρα και στη Μελβούρνη, μεταφέροντας τα πλέητς με το τελευταίο βραδυνό αεροπλάνο.
Θα μπορούσα να παραθέσω μεγάλα τέτοια επιτεύγματα του Θ. Σκάλκου στο χώρο της εκτύπωσης και της δημισογραφίας, που δεν μπόρεσε ποτέ ίσως να διανοηθούν άλλοι, ίσως πλέον χαρισματικοί εκδότες στην Αυστραλία ή αλλού, ωστόσο στον ορμέμφυτο Σκαλιώτη ανήκουν τα εύσημα αυτά, αυτός τα αποτόλμησε και τα πραγματοποίησε. Και τα επιτεύγματα αυτά παίρνουν ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, όταν αναλογιστεί κάποιος ότι ο άνθρωπος αυτός δεν είχε τα τυπικά προσόντα, δεν είχε την ευκαιρία να μάθει περισσότερα γράμματα και να ραφινάρει κάποιες από τις συνήθειές του, τα παράξενα χούγια του, την περίεργη ιδιοσυγκρασία του. Θα ήθελα να κλείσω το σημείωμα αυτό και με μια ακόμη διάσταση του Θ. Σκάλκου και να αφήσω στους αναγνώστες να βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του. Θυμάμαι τον Θ. Σκάλκο ως μεγάλο εκδότη που αφείδωλα προσέφερε τη φιλοξενία του σε γνωστούς και αγνώστους, άνοιγε φιλάνθρωπα την καρδιά του, κουβαλούσε τις βαλίτσες των δημοσιογράφων και εργατών του που τους περίμενε στο αεροδρόμιο για να τους φιλοξενήσει, να τους πάρει στη συνέχεια στο εστιατόριο και να τους φιλέψει το γεύμα ή το δείπνο, να τους πληρώσει το ξενοδοχείο ή να τους δώσει ως κέρασμα αγάπης ακόμη ένα μισθό…
Τους ανθρώπους τους γνωρίζουμε περισσότερο και ευκολότερα από τα πάθη τους, από τις αστοχίες τους, από τα ελαττώματά τους. Δύσκολα στέργουμε να μιλάμε για τις χάρες τους, για αυτά που πραγματικά τους ξεχωρίζουν. Στον Θ. Σκάλκο ο Ελληνισμός χρωστάει πολλά, η Ελλάδα χρωστάει πολλά, η Ελληνική γλώσσα χρωστάει πολλά και εμείς που είχαμε την αγαθή τύχη να τον γνωρίσουμε καλύτερα, του χρωστούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για όσα έκανε για μας και για όλα όσα σκέφτηκε αλλά δεν αξιώθηκε να κάνει. Θα τον θυμόμαστε, όπως τον θυμάται και ιστορία για όσα καλά και έντιμα έκανε, αλλά και για όλες εκείνες τις αστοχίες του, που τον έκαναν να φαντάζει στη συνείδηση κάποιων ως ένα απόμακρο θηρίο της Αποκάλυψης…
Ο Θ. Σκάλκος ήταν ορμφέμφυτος και εξωστρεφής, αλλά γνώριζε περιορισμένα γράμματα, γι αυτό και οι αντιδράσεις τους ήσαν, εν πολλοίς, αμεθόδευτες και συχνά ασύμβατες. Γι αυτό και οι αντιδράσεις τους ήσαν συχνά αψυχολόγητες, ασύντακτες, χειμαρρώδεις και καταιγιστικές. Ακολουθούσε στη συνέχεια η νηνεμία, η πτώση και το καταλάγιασμα. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν ο Σκάλκος να μην παραδίδεται στην κακεντρέχεια, στη μειωτική και απαξιωτική συμπεριφορά. Συγχωρούσε και ζήταγε με τον τρόπο του συγγνώμη, ήταν φίλος του ανθρώπου ο Σκάλκος. Αντίθετα όσοι από τους αντιπάλους του ήσαν το ίδιο ορμέμφυτοι και εξωστρεφείς, αλλά ήσαν εγγράμματοι, περνούσαν τις κόκκινες γραμμές και έκαναν τη μνησικακία οδηγό της ζωή τους, ζούσαν ως μισάνθρωποι, γιατί με τις γνώσεις του μπορούσαν να ισοπεδώνουν και να καταστρέφουν…
Καθηγητής Αναστάσιος Μ. Τάμης
.jpg)
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου